Sikurse shumë prej jush tashmë e dinë, së shpejti (nga fundi i marsit) do të lëshohet versioni i ri 2.6 i desktop GNOME.
Përveç të rejave të shumta, ky version do të jetë i përkthyer në 100% në shqip.
M.q.s. ka akoma kohë për ndryshime në përkthimet e kryera, kërkojmë ndihmë, nga të gjithë ata që kanë mundësi, që të provojnë dhe të lajmërojnë mbi pasaktësitë apo gabimet në përshtatjen në shqip.
Në vazhdim po shpjegoj se si mund të instaloni dhe të provoni versionet e lëshuara për t´u testuar të Desktop GNOME.
Metodat më të përdorura për të testuar versionet jo stabël të GNOME janë dy: Garnome dhe jhbuild.
Ndryshojnë nga njëra-tjetra kryesisht për shkak të pakove që përdorin gjatë fazës së instalimit: Garnome përdor arkivët (tar.bz2) e lëshuar nga Grupi zhvillues i GNOME, pra shpesh jo më të fresktit, kurse jhbuild merr dhe instalon versionet CVS (HEAD) të ambientit GNOME.
Që të dy veprojnë në menyrë të tillë që të mos dëmtojnë ambientin dhe konfigurimin aktual të kompjuterit tuaj, pra mund të përdorni pa problem versionit tuaj stabël të GNOME (p.sh. 2.4), krahas versionit të ri jostabël që duhet testuar.
Përsa i takon lehtësisë në instalim, që të dyja metodat automatizojnë gati në 100% të gjithë proçesin e instalimit, duke kërkuar vetëm në ndonjë rast të rrallë ndërhyrjen tuaj.
Le të fillojmë me metodën e parë:
Garnome
[vazhdon....]
Versioni i ri i GNOME
[...vazhdim]
Garnome
Duhet të keni parasysh që duhet të keni një lidhje pak a shumë të shpejtë Internet (minimum ADSL).
Gjithashtu duhet të keni rreth 3.5-4GB hapësirë të lirë në disk për fazën e "build", në fund versioni i instaluar zë vetëm 150-200Mb hapësirë.
Duhet të keni instaluar disa nga libraritë bazë për sistemin tuaj: (marrë nga faqja e Garnome)
Pra kontrolloni prezencën e tyre, në mungesë instalojini sipas menyrës së zakonshme të shpërndarjes Linux që jeni duke përdorur.
Në momentin këtij shkrimi versioni i fundit i Garnome është 0.30.1, që do t´ju instalojë "GNOME Development Release 2.5.5"
- Eshtë mirë të krijoni një përdorues të posaçëm për instalimi e ri që do të kryejmë. Të marrim rastin e krijimit të një përdoruesi të ri me emrin "garnome" dhe password "garnome"
Hapim një terminal, kthehemi në root (
su
), dhe japim komandën
adduser garnome
, duke krijuar kështu përdoruesin garnome, me home në /home/garnome dhe i japim password "garnome"
Kthehemi në përdoruesin e zakonshëm (
exit
) dhe pastaj kthehemi në përdoruesin "garnome" duke dhënë komandën
su garnome
e duke dhënë password "garnome".
Japim komnadën
cd
për të lëvizur në "home" e përdoruesit "garnome"
- Shkarkojmë pakon Garnome me anë të komandës:
$ wget http://www.gnome.org/~jdub/garnome/download/garnome-0.30.1.tar.bz2
Mbas shkarkimit hapim arkivin me ane te komandes:
$ tar xvfj garnome-0.30.1.tar.bz2
Si rezultat do të kemi krijimin e kartelës me emër "garnome-0.30.1", futemi në të:
$ cd garnome-0.30.1
Për të qenë të sigurt që kemi të gjithë çfarë na duhet për instalimin e GNOME, futemi në kartelën [B]bootstrap[B] dhe instalojmë gjithçka:
$ cd bootstrap
$ make paranoid-install
Do të fillojë shkarkimi automatik nga Internet i gjithë çfarë nevoitet, e më pas instalimi (Mund të lini pc vetëm dhe të dilni të merrni pak ajër të pastër :-) )
P.s. Më kanë njoftuar që dikush ka patur probleme gjatë instalimit, pasi është kërkuar "intltool" për proçesin e instalimit: nëse është rasti juaj, para se të kryeni hapin e mësipërm jepni komandat si në vazhdim:
$ cd /home/garnome/garnome-0.30.1/platform/intltool
$ make clean; make install
Në përfundim vazhdoni sikurse thamë
Mbasi të ketë përfunduar proçesi i instalimit të "bootstrap", fillojmë proçesin e vërtetë të instalimit të Desktop GNOME:
$ cd /home/garnome/garnome-0.30.1/desktop
$ make paranoid-install
Proçesi zgjat disa orë (në varësi të pc që jeni duke përdorur), nga 4 - 10 orë
[...vazhdon]
Versioni i ri i GNOME
[...vazhdon]
Kush përdor Debian SID mund të ndeshë probleme gjatë instalimit të "control-center", duhet të veprojë në këtë menyrë (në rast se i bllokohet faza e instalimit):
$ cd
$ cd garnome-0.30.1/desktop
$ wget http://www.ocf.berkeley.edu/~bobk/garnome/control-center-2.5.3-fix.tar.bz2
$ tar jxvf control-center-2.5.3-fix.tar.bz2
$ cd control-center
$ make clean; make install
Mbasi të ketë përfunduar instalimi i "control-center", jepni:
$ cd
$ cd garnome-0.30.1/desktop
$ make paranoid-install
Gjithçka tashmë duhet të vazhdojë pa probleme.
Mbasi të ketë përfunduar gjithçka, përgatisim seancën që do të na fusë në "garnome":
-Kthehemi në root
su
# cd /etc/gdm/Sessions
# vi Garnome
Do t´ju hapet edituesi i tekstit "vi".
Shtypni pulsantin "
i
" (insert) dhe kopjoni (shkruani) si në vazhdim:
Ruani ndryshimet duke shtypur pulsantin "
Esc
", pastaj "
:
", e pastaj gërmën "
w
" e jepni "
Enter
"
Dilni jashtë nga "vi" duke shkruar
:q
e "
Enter
"
- Bëjeni të zbatueshëm script-in e sapokrijuar
# chown +x Garnome
- Tani mund të dilni jashtë nga ambienti X
Rifutuni duke përdorur si:
Përdoruesi "garnome"
Password "garnome"
Seanca "Garnome"
Gjuha "sq_AL-UTF8" (shqip)
Do t´ju hapet versioni i ri testing i GNOME
M.q.s. është gjithmonë një version prove, ka mundësi që disa nga programet të mos funksionojnë si duhet, ose të mos funksionojnë fare.
Tani dhe kalimi i fundit :-): Shqipja.
Tek version (2.5.5) versioni në shqip nuk përfshin korrigjimet e fundit, apo korrigjimet që do të vazhdojnë të kryhen akoma. Si mund të përdorim versionin e fundit të files të gjuhës shqipe?
Le të marrim rastin e Nautilus.
Shkoni tek kjo adresë, http://alblinux.homelinux.org/site/stats/out/GNOME-2-6/desktop/, zgjidhni file .po të Nautilus, dhe shkarkojeni ( wget http://alblinux.homelinux.org/site/stats/out/GNOME-2-6/desktop/nautilus.HEAD.sq.po )
Nëse e hapni direkt në browser, kini kujdes që browseri juaj të jetë konfiguruar në kodifikimin UTF-8
Pra, do të kemi në homë një file me emrin nautilus.HEAD.sq.po
Futemi tek kartela e file te gjuhes (gjithmone si perdoruesi garnome). Hapim nje terminal dhe shkruajme:
$ cd garnome/share/locale/sq/LC_MESSAGES
Ndryshojmë emrin e file ekzistues nautilus:
$ mv nautilus.mo nautilus.old.mo
Krijojmë file e ri duke u nisur nga file i shkarkuar nautilus.HEAD.sq.po:
$ msgfmt -o nautilus.mo /home/garnome/nautilus.HEAD.sq.po
Veprojmë në të njëjtën menyrë për të gjithë files e tjerë në atë kartelë (duke ruajtur emrin orgjinal), p.sh.:
$ msgfmt -o gnome-utils-2.0.mo /home/garnome/gnome-utils.HEAD.sq.po
Mbasi të keni përfunduar, dilni nga X dhe rifutuni përsëri si përdoruesi "garnome".
Filloni të përdorni GNOME dhe programet e përfshira, nëse ndeshni gabime apo pasaktësi, na njoftoni, që të kemi mundësi të kryejmë korrigjimet brenda kohës së duhur (fundi i marsit).
Nëse gjej pak kohë, nesër, për ata që kërkojnë versionin CVS të GNOME, do të shohim instalimin dhe konfigurimin e jhbuilder.
Versioni i ri i GNOME
Ok, vazhdojmë me metodën e dytë të instalimit të GNOME.
jhbuild
Garnome është një instrument i mirë për të instaluar versionet në provë të GNOME por, nuk është gjithmonë i mjaftueshëm. Sikurse pamë më sipër, Garnome shfrytëzon pakot .tar.bz2 të lëshuara nga grupi zhvillues i GNOME herë pas here. Por, shumë prej nesh kanë nevojë të provojnë dhe të kontrollojnë dhe ndryshimet e kryera në orën apo ditën e fundit, pra versionin më të fundit të ambientit GNOME. Për këtë qëllim është krijuar një tjetër instrument, i quajtur
jhbuild
, që automatikisht shkarkon direkt nga CVS e GNOME (HEAD) programet dhe libraritë e ndryshme.
Gjithashtu dhe vetë
jhbuild
duhet shkarkuar nga CVS e GNOME, pasi ndryshon dhe përmirësohet gjithmonë.
Të fillojmë instalimin së bashku.
1- Si gjithmonë, është mirë krijimi i një përdoruesi të veçantë për provat tona: hapim një terminal, kthehemi në root dhe krijojmë p.sh. përdoruesin "test"
su
# adduser test
(unë e quajta test, mund t´i jepni emrin që dëshironi)
exit
Tani kthehemi në përdoruesin "test":
su test
Jepni passwordin e duhur dhe lëvizni tek "home" e përdoruesit "test":
cd
Tani shkarkojmë nga CVS
jhbuild
dhe e instalojmë:
$ touch .cvspass
(krijojmë file ~/.cvspass për përdoruesin e ri
test
)
$ cvs -d :pserver:anonymous@anoncvs.gnome.org:/cvs/gnome login
Logging in to :pserver:anonymous@anoncvs.gnome.org:2401/cvs/gnome
CVS password:
<shtyp thjesht enter>
$ cvs -d :pserver:anonymous@anoncvs.gnome.org:/cvs/gnome checkout jhbuild
Si rezultat i shkarkimit do të kemi krijimin e një kartele me emrin "jhbuild", futemi në të dhe kryejmë instalimin:
$ cd jhbuild
$ make
$ make install
Përpara se të fillojmë përdorimin e "jhbuild" kontrolloni që sistemi juaj të ketë të instaluar të paktën versionet si në vijim:
Python >= 2.0 me suportin expat (jhbuild ka nevoje për modulët Python XML).
Tani fillojmë nga puna :-)
Lëvizim në directory home (shkruaj thjesh
cd
dhe shtyp enter) e krijojmë një file me emrin `
.jhbuildrc
´ (me pikë përpara) me përmbajtjen si në vazhdim:
Pra ruajeni këtë file me emrin
.jhbuildrc
në ´home´ të përdoruesit ´test´
Me pak fjalë, buruesit e pakove do të shkarkohen nga CVS në kartelën
/tmp/gnome
dhe instalimi i GNOME2.6 do të kryhet në directory
/opt/gnome26
Tani mund të fillojmë:
$ cd
$ cd bin
$su
# ./jhbuild bootstrap
Komanda e fundit e dhënë do të fillojë kontrollin e ambientit dhe do të instalojë programet dhe instrumentët e duhur për kompilimin dhe instalimin e modulëve të GNOME: megjithëse mund t´i keni të instaluar në sistemin tuaj, përgjigjuni "Po" (Y) pyetjeve për të instaluar versionet e propozuara (ne foto une kam dhene komanden "Jo" (n) pasi i kam instaluar njehere). KUJDES:
mos instaloni
automake 1.8, ky version mund të krijojë probleme gjatë kompilimit të disa modulëve. Ja si paraqitet komanda e dhënë:
Mbasi të kemi përfunduar, kontrollojmë që konfigurimi është pa gabime, duke dhënë komandën:
# ./jhbuild sanitycheck
Po nuk pati gabime mund të fillojmë duke dhënë thjesht komandën:
# ./jhbuild
Do të fillojë proçesi i shkarkimit të modulëve sipas renditjes së duhur, kompilimi, konfigurimi dhe instalimi. Në rast se ndonjë modul ka vështirësi apo nuk mund të instalohet, do t´ju hapet një menu nga e cila mund të zgjidhni se çfarë dëshironi të bëni: mund të ripërsërisni konfigurimin, kompilimin, mund të hapni një dritare shell për të dhënë ndonjë opcion shtesë për konfigurimin e modulit, apo mund t´a mos instaloni fare.
Mbasi gjithçka të ketë përfunduar (rreth 7-8 orë) do të jeni gati për të përdorur GNOME-2.6, të instaluar direkt nga CVS e GNOME.
Sikurse në rastin e Garnome, duhet të krijojmë një seancë të re për të shfrytëzuar GNOME2.6. E krijojmë (/etc/gdm/Sessions/) me emrin Gnome26:
Tani mund të futemi si përdoruesi "test", duke zgjedhur si seancë "Gnome26" dhe si gjuhë "sq_UTF-8" (shqip)
Po ndeshet probleme, mjafton te shkruani :-)
[ Ky Mesazh është Modifikuar nga: helios më 26-03-2004 17:28 ]
Versioni i ri i GNOME
Përveç disa moduleve të FreeDesktop.org, disa gabimeve të fontconfig apo psh të modulit nautilus-media (të tjerë module që nuk arritën të kompilohen nuk i mbaj më mend :-) ), çdo gjë përfundoi me sukses.
Kisha një pyetje-këshillë, nuk do ishte më mirë që pakot e shkarkuara të mos ruheshin në /tmp/ e cila "pastrohet" automatikisht në çdo reboot (mund të ndodhë çdo e papritur) ? Më pas mund ta pastrosh vetë HD nga gjithë modulet a panevojshme...flas për ato module që kanë mbaruar me proçesin e instalimit.
Megjithatë zgjidhja për këte ekziston (përndryshe nëse humbasin modulet e shkarkuara tek /tmp/gnome26, e gjithë puna e kryer fillon nga e para) , ka një opcion --start-at=MODULE i cili bën të mundur rinisjen e instalimit tek moduli që ke lënë përgjysëm.
Versioni i ri i GNOME
Zgjedhja e /tmp si directory për shkarkimin e pakove nga CVS është e qëllimshme: shumë prej nesh kanë "kuotat" të aktivuara dhe si rrjedhim mund të ndodhemi përballë ndonjë DoS lokal me të vërtetë të lezeçëm :-)
Për të ndryshuar pozicionin ku do të shkarkohen dhe kompilohen modulët, mjafton të ndryshohet rreshti përkatës tek file i konfigurimit .jhbuildrc.
Përsa i takon modulëve që nuk arrijnë të instalohen, unë personalisht kam kapërcyer vetëm GnomeMeeting, m.q.s. nuk dëshiroja të "bëja pis" sistemin tim me një version librarie të kërkuar nga GM, por akoma të pasuportuar nga Debian.
Kur një modul nuk arrin të instalohet, mjafton t´i hidhni një sy gabimeve të ndeshura dhe të korrigjoni konfigurimin (p.sh. disa modulë kanë nevojë të konfigurohen me opcionin "--disable-docs" shtuar opcioneve të tjerë të autogen.sh, e pastaj të vazhdoni si zakonisht fazën e "build" nga jhbuild).
jhbuild është tepër elastik: asgjë nuk na pengon që t´a konfigurojmë edhe vetëm për shkarkimin dhe instalimin e një moduli të vetëm, do të kujdeset ai për varësitë e ndryshme që duhen plotësuar.
Gjithashtu, mund të përdoret i kombinuar edhe me Garnome, për të instaluar vetëm modulët që interesojnë nga CVS e pjesën tjetër nga versioni "stable".
Ndërkohë, ka filluar të mos japë më probleme dhe të funksionojë si duhet edhe një script i ri, me emrin
cvsgnome
, që shfrytëzon parimet e jhbuild por, afron shumë mundësi të tjera, midis të cilave, zgjedhjen e një "Branch" të caktuar nga CVS për të kryer instalimin, apo instalimin nga "HEAD" apo "Stable" si dhe përgatitjen automatike të arkivëve .tar.bz2 për një "Release" të mundëshme.
[ Ky Mesazh është Modifikuar nga: Administratori më 10-03-2004 16:24 ]
Versioni i ri i GNOME
Dua të lajmëroj të gjithë përdoruesit e Debian (SID) që GNOME 2.6, që aktualisht ndodhet në `experimental`, instalohet dhe funksionon pa asnjë lloj problemi.
Për t´a instaluar, mjafton të shtoni tek sources.list si në vazhdim:
#GNOME 2.6
deb http://ftp.debian.org ../project/experimental main
Pastaj jepni komandën:
# apt-get update
# apt-get -u -t experimental dist-upgrade
Pa asnjë lloj konflikti GNOME 2.6 do të "zbukurojë" kompjuterin tuaj :-)
Versioni i ri i GNOME
Duke konfermuar funksionimin pa asnjë problem të GNOME 2.6 në debian (SID/experimental), po u jap përgjigje dhe kujt më ka shkruar që kanë probleme me zgjedhjen e seancës së dëshiruar tek
GDM
mbas upgrade në versionin e ri.
Tashmë, ka filluar të respektohet standarti i ri, që unifikon shumë nga files e konfigurimit të GNOME dhe KDE. Në rastin tonë, konfigurimet e seancave të GNOME nuk gjenden më tek
/etc/gdm/Sessions/
por, sikurse files e konfigurimeve të desktop-ve të tjerë tek një directory e re:
/etc/dm/Sessions/
(Më saktë directories janë 3:
#SessionDesktopDir=/etc/X11/sessions/:/etc/dm/Sessions/:/usr/share/xsessions/
)
Pra për të krijuar një seancë të re të personalizuar (që tashmë do të niset pa u varur më nga organizuesi i seksioneve, gdm, kdm, apo kushdo qoftë), mjafton të krijojmë një script të quajtur
emri_që_duam.desktop
, duke ndjekur shembullin e dhënë
default.desktop
tek /etc/dm/Sessions/
Versioni i ri i GNOME
Përshëndetje Doni,
varet nga shpërndarja Linux që je duke përdorur dhe nga versioni i saj.
Për shumë nga shpërndarjet në qarkullim mund të gjesh GNOME 2.6 gati të paketizuar për shpërndarjen përkatëse. P.sh. në Debian (Sid) jemi duke përdorur GNOME 2.6.1, e njëjta gjë edhe për Gentoo. Po kështu edhe Fedora e Slackware (current) përdorin GNOME 2.6.0
Versioni i ri i GNOME
Përshëndetje Doni,
për të përdorur GNOME 2.6 në Debian duhet të kalosh në sid. Nëse për një arsye apo tjetër dëshiron të mbash woody, e vetmja rrugë është përdorimi i "backport" jozyrtare, që mesa di arrijnë deri tek GNOME 2.4. Sources për backport të GNOME për woody mund t´i marrësh tek http://apt-get.org , duke kryer një kërkim sipas fjalës "gnome" (p.sh. http://apt-get.org/search.php?query=gnome&submit=&arch%5B%5D=i386&arch%5B%5D=all ) dhe do të gjesh shumë adresa që mund të shtosh tek sources.list (p.sh.:
deb http://source.rfc822.org/pub/local/gnoppix/gnome/gnome2.4/ ./
deb http://source.rfc822.org/pub/local/gnoppix/gnome/gnome2.4/ ./
etj).